"No mud, no lotus." Het is een uitdrukking die de boeddhisten gebruiken om aan  te geven dat tegenslag leidt tot groei en ontwikkeling. Net als de lotus die vanuit de modder onder water uitgroeit tot een mooie bloem. Tijdens trainingen en coachtrajecten zie ik het voor mijn ogen gebeuren dat mensen vanuit een ongemak of tegenslag de noodzaak zien gedrag en patronen te veranderen en uiteindelijk bewuster, krachtiger en gelukkiger verder gaan.
Een jonge vrouw die als gevolg van een burn-out in een coachtraject leert grenzen te stellen, meer tijd neemt voor ontspanning en de lat minder hoog legt. Of een man met chronische pijnklachten die met behulp van een mindfulnesstraining leert deze pijn steeds meer te accepteren waardoor het draaglijker wordt en hij ook weer kan genieten van het leven.

"Vanuit ongemak of tegenslag zien mensen de noodzaak gedrag te veranderen."

Helaas kan het feit dat uit tegenslag vaak iets positiefs komt, ook een enorme dooddoener zijn. Gevoed door quotes als "what doesn't kill you makes you stronger" hopen we ons ongemak wat te relativeren of misschien wel te bagatelliseren. Maar als je daadwerkelijk met je voeten in die spreekwoordelijke modder staat, heb je niet veel aan die boodschap. Het maakt de modder niet minder vervelend en ongemakkelijk. Want stel dat je met die burn-out doodmoe op de bank zit, een kopje thee in de keuken halen al teveel inspanning kost en je alleen maar kan huilen. Dat je al weken zo zit en je zorgen maakt of dit ooit nog goed komt. Dan is het niet waarschijnlijk dat je denkt: "Ik leer hier heel veel van en ik kom hier veel sterker uit" en dat je het dan ook nog gelooft! 

Wat helpt dan wel.......?

De kunst zit in het ontwikkelen van vriendelijkheid voor de momenten dat je in de modder staat. Je te realiseren dat het niet jouw schuld is, ook al voelt dat misschien wel zo. Dat je niet iets fout hebt gedaan als oorzaak van het ongemakkelijke gevoel of het feit dat dit ongemak nog niet weg is. Natuurlijk zijn er gedragspatronen die in het eerder genoemde voorbeeld een burn-out kunnen veroorzaken. Maar als je daar bewust van was geweest, dan had je je wel anders gedragen. Het is dus eerder een gevolg van onwetendheid, onbewustheid, onvermogen, angst of pech. En hierin ben je gewoon mens en dus niet perfect. Dat is ok. Je hoeft jezelf daar niet voor te straffen.
Het neemt niet weg dat het wel je verantwoordelijkheid is hoe je hiermee omgaat. Dat je jezelf traint in het stoppen met zelfverwijtende gedachten en juist met vriendelijkheid het ongemak erkennend gaat opmerken. Net zoals je dat doet als een dierbaar persoon een tegenslag heeft. Met diezelfde warmte, vriendelijkheid en aandacht. Dat je jezelf toestaat het ongemak te voelen, ook al is dat niet fijn. Het ongemak gaat daarmee misschien niet meteen weg, maar het helpt wel het te verduren. Zolang als dat nodig is. Omdat sommige tegenslagen nu eenmaal niet van de één op de andere dag weg zijn.

Deze vriendelijke houding is ook niet in één dag aan te leren, dat weet ik uit eigen ervaring. En het is ook niet erg als het even niet lukt. Maar bovenstaande suggesties zijn wel te trainen. Door ze toe te passen wanneer je met ongemak wordt geconfronteerd. En hierin is een ander cliché helemaal waar: oefening baart kunst!

Hartelijke groet,

Linda